ବାଳ ରାମାୟଣ

ସୂର୍ଯ୍ୟବଂଶ ରାଜଧାନୀ ଅତି ମନୋହର ।

ଇନ୍ଦ୍ରର ଅମରାବତୀ ପ୍ରାୟେ ସେ ନଗରୀ

ତୋଳାଇଲେ ମନୁ ରାଜା ନିଜେ ଇନ୍ଦ୍ର ସରି ।

ଚାରିଆଡ଼େ ଗଡ଼ଖାଇ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ଜଳେ

ଅଯୋଧ୍ୟା ସମାନ ଦୁର୍ଗ କାହିଁ ଭୂମଣ୍ଡଳେ ?

ବଡ଼ ବଡ଼ ରାଜଦାଣ୍ଡ ଚୌଦିଗେ ଶୋଭିତ

ବିକାକିଣା ଚହଳରେ ସର୍ବଦା ପୂରିତ ।

କେତେଆଡ଼େ କେତେ ଉପବନ କେତେ ତୋଟା

ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର-ଗୃହ ପୁଣି ବଡ଼ ବଡ଼ କୋଠା ।

କେତେ କେତେ ଦେବାଳୟ କେତେ ପାଠଶାଳା

ସୁବର୍ଣ୍ଣମଣ୍ତିତ ରାଜ-ପ୍ରାସାଦର ମାଳା ।

ବିବିଧ ବର୍ଣ୍ଣର ବାନା ଉଡ଼େ ଶତ ଶତ

ରଥ ଅଶ୍ୱ ଗଜେ ସଦା ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ପଥ ।

ବେଣୁ ବୀଣା କରତାଳ ମୃଦଙ୍ଗ ମାଦଳ-

ଶବଦେ ଉତ୍ସବମୟ ଗୃହ ସପ୍ତତଳ ।

ଧର୍ମସଭା ରାଜସଭା ମଣ୍ଡପେ ମଣ୍ଡିତ

ଧନଧାନ୍ୟେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ପୁରୀ ବିରାଜିତ

ଧାର୍ମିକ ସୁଜନ ସର୍ବେ ପୁରବାସୀ ଜନେ

ସାଧୁ ସାଧ୍ୱୀ ନରନାରୀ ଅଯୋଧ୍ୟା ଭୁବନେ ।

ସତ୍ୟବାଦୀ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିୟ ପର ଉପକାରୀ

କର୍ତ୍ତବ୍ୟପାଳନେ ରତ ସଦା ଶୁଦ୍ଧାଚାରୀ ।

ଦେବଭକ୍ତ ରାଜଭକ୍ତ ଧର୍ମପରାୟଣ

ଧନ୍ୟଧାନ୍ୟବନ୍ତ ସୁଖୀ ଥିଲେ ସର୍ବଜନ

ବୀରବୃନ୍ଦେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଥିଲା ଅଯୋଧ୍ୟା ନଗର,

ସିଂହଗଣେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଯଥା ନଗେନ୍ଦ୍ର କନ୍ଦର ।

ପୂର୍ବେ ତହିଁ ଥିଲେ ରାଜା ଇକ୍ଷ୍ୱାକୁ ନୃପତି

ସୂର୍ଯ୍ୟପ୍ରାୟେ ତେଜାବନ୍ତ ଜ୍ଞାନେ ବୃହସ୍ପତ୍ତି ।

ତାଙ୍କ କୁଳେ ଜନମିଲେ ରଘୁ ବୀରମଣି

ଭୁଜବଳେ ଜିଣିଲେ ସେ ନିଖିଳ ଧରଣୀ ।

ଅଜ ନାମେ ମହୀପତି ରଘୁଙ୍କ କୁମର

ଅରଜିଲେ ମହାଯଶ ଜଗତ ମଧ୍ୟର ।

ଅଜପୁତ୍ର ସୁବିଖ୍ୟାତ ରାଜା ଦଶରଥ

ପ୍ରଜାହିତେ ରତ ସଦା ଧରି ଧର୍ମପଥ ।

ପ୍ରତାପେ ତପନସମ ନାଶି ଶତ୍ରୁଗଣ

ସସାଗରା ବସୁନ୍ଧରା ଜିଣିଲେ ରାଜନ ।

ତାହାଙ୍କର ଥିଲେ ତିନି ରାଣୀ ସାଧ୍ୱୀ ସତୀ

ପରମା ସୁନ୍ଦରୀ ସର୍ବେ ନାନା ଗୁଣବତୀ ।

କୌଶଲ୍ୟା ଯେ ବଡ଼ ରାଣୀ ମହାପୁଣ୍ୟମୟୀ,

ତାଙ୍କ ତଳେ ଦୁଇ ରାଣୀ ସୁମିତ୍ରା କୈକେୟୀ ।

ଅପୁତ୍ରିକ ଥିଲେ ରାଜା ବହୁକାଳଯାଏ

ତେଣୁ ଭାଳୁଥିଲେ ନିତି କେମନ୍ତ ଉପାୟେ ।

ଲଭିବି ମୁଁ ପୁତ୍ରରତ୍ନ, ଯିବ ମୋର ଦୁଃଖ,

ଆନନ୍ଦେ ଦେଖିବି କେବେ ତନୟର ମୁଖ ।

ସତେ କି ରଘୁର କୁଳ ରହିବ ଜଗତେ

ପୂରାଇବେ ବିହି ଆହା ମୋର ମନୋରଥେ ।

ବଶିଷ୍ଠ ନାମରେ ଋଷି ରାଜପୁରୋହିତ

ରାଜାଙ୍କର ମନ ଦୁଃଖ ବୁଝିଣ ତୁରିତ ।

ବୋଇଲେ, ‘‘କର ହେ ନୃପ ଯଜ୍ଞ ଆୟୋଜନ

ରାଣୀଙ୍କ ସଙ୍ଗତେ କର ଧର୍ମ ଆଚରଣ ।’’

ତେଣୁ ଆରମ୍ଭିଲେ ଯଜ୍ଞ ଅଜଙ୍କ ନନ୍ଦନ

ନିମନ୍ତ୍ରିଣ ଗୁରୁ ପୁରୋହିତ ଋଷିଗଣ ।

ଯଥାକାଳେ ତିନି ରାଣୀ ହେଲେ ଗର୍ଭବତୀ

ତାହା ଜାଣି ଦଶରଥ ହରଷିତ ଅତି ।

କୌଶଲ୍ୟା ଗର୍ଭରୁ ଜାତ ଦୂର୍ବାଦଳଶ୍ୟାମ

ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ପୁତ୍ର ତେଜୋମୟ ସର୍ବଗୁଣଧାମ

ଅଭିରାମ ଦେହକାନ୍ତି ଦେଖି ତନୟର

ରାମ ନାମ ଦେଲେ ତାଙ୍କୁ ଆନନ୍ଦେ ପିଅର ।

ଯେଉଁ ରାମ ନାମ ଆହା ଲୋକେ ଘରେ ଘରେ

ଆଜିଯାଏ ଗାଉଛନ୍ତି ମହା ଆନନ୍ଦରେ ।

ତାଙ୍କ ତଳେ ଜମିଗଲେ କୈକେୟୀ ନନ୍ଦନ

ଭରତ ନାମରେ ଖ୍ୟାତ ଧର୍ମପରାୟଣ ।

ସୁମିତ୍ରା ଉଦରୁ ଜାତ ହେଲେ ବେନି ବୀର

ଲକ୍ଷ୍ମଣ ଶତ୍ରୁଘ୍ନ ଦୁହେଁ ସୁମତି ସୁଧୀର ।

ଦିନୁଦିନ ଶୁକ୍ଳପକ୍ଷ-ଚନ୍ଦ୍ରମା ଯେସନ

ରୂପେ ଗୁଣେ ଚାରି ପୁତ୍ର ବଢ଼ିଲେ ତେସନ ।

ଶିଖିଲେ ସହଜେ ସର୍ବେ ଅଳପ ବୟସେ

ଶସ୍ତ୍ରବିଦ୍ୟା ଶାସ୍ତ୍ରବିଦ୍ୟା ପରମ ହରଷେ ।

ମହାତେଜୋବନ୍ତ ବୀର ସର୍ବଗୁଣାକର

ହେଲେ ଦଶରଥଙ୍କର ସେ ଚାରି କୁମର ।

ଚାରି ଭାଇ ପରସ୍ପରେ ସ୍ନେହୀ ଅନୁକ୍ଷଣ,

ସର୍ବଗୁଣେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ହେଲେ କୌଶଲ୍ୟାନନ୍ଦନ ।

ଇତି ଶ୍ରୀ ବାଳରାମାୟଣେ ବାଳକାଣ୍ଡେ ‘ରାମଜନ୍ମ’

ନାମ ପ୍ରଥମ ଅଧ୍ୟାୟ ।

ଅବଶେଷ ବିଶ୍ୱାମିତ୍ର ନିଜ ତପୋବନେ

ଉପନୀତ ହେଲେ ଘେନି ଶ୍ରୀରାମ-ଲକ୍ଷ୍ମଣେ ।

ସିଦ୍ଧାଶ୍ରମ ନାମେ ତାଙ୍କ ଆଶ୍ରମ ବିଦିତ

ମୃଗଗଣେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ପାଦପେ ଶୋଭିତ ।

ଯଜ୍ଞ ଆରମ୍ଭିଲେ ମୁନି ଶ୍ରୀରାମ ଲକ୍ଷ୍ମଣ

ଦିବାନିଶି ଧନୁ ଧରି ଜାଗି ଅନୁକ୍ଷଣ ।

ରକ୍ଷାକଲେ ସିଦ୍ଧାଶ୍ରମେ ହୋଇ ସାବଧାନ,

ନିର୍ବିଘ୍ନେ ପଞ୍ଚମ ଦିନ ହେଲା ଅବସାନ ।

ଷଷ୍ଠ ଦିନେ ଆଚମ୍ବିତେ ଯଜ୍ଞବେଦିପରେ

ପଡ଼ନ୍ତେ ରୁଧିରବିନ୍ଦୁ, ରାମ ରୋଷଭରେ ।

ଅନାଇଲେ ଆକାଶକୁ, ଦେଖିଲେ ବିସ୍ମୟେ

ପୂରିତ ଆକାଶଦେଶ ରାକ୍ଷସନିଚୟେ ।

ତାଡ଼କା ରାକ୍ଷସୀ ସୁତ ମାରୀଚ ସୁବାହୁ

ଉଭୟଙ୍କୁ ଳକ୍ଷ୍ୟକରି ରାମ ମହାବାହୁ ।

ମହାବେଗେ ପ୍ରହାରିଲେ ମହାତୀକ୍ଷ୍‌ଣ ଶର,

ସେ ଶରଶବଦେ ସ୍ତବ୍‌ଧ ହେଲା ଚରାଚର ।

ଏକ ଶରେ ମୂର୍ଚ୍ଛା ଯାଇ ମାରୀଚ ଅସୁର

ପଡ଼ିଲା ଜଳରେ ଉଡ଼ିଯାଇ ବହୁ ଦୂର ।

ଆକାଶରେ ସୁବାହୁର ହେଲା ପ୍ରାଣନାଶ,

ରାକ୍ଷସେ ପଳାଇଗଲେ ପାଇ ଘୋର ତ୍ରାସ ।

ଏସନେ ରାକ୍ଷସସୈନ୍ୟ ଯଜ୍ଞବିଘ୍ନକାରୀ

ନାଶିଲେ ଶ୍ରୀରାମ ବୀର ଦୁଷ୍ଟଦର୍ପହାରୀ ।

ନିଷ୍କଣ୍ଟଙ୍କ ହେଲା ମହୀ, ବିଘ୍ନ ଦୂରୀଭୂତ,

ବିଶ୍ୱାମିତ୍ର ସମାପିଲେ ଯଜ୍ଞ ଅଦଭୁତ ।

ଯଜ୍ଞ ଶେଷଯାଏ ମୁନି ଥିଲେ ମୌନବ୍ରତୀ,

ଯଜ୍ଞ ଅନ୍ତେ ହୋଇଲେ ସେ ଆନନ୍ଦିତ ଅତି ।

ଶ୍ରୀରାମ-ଲକ୍ଷ୍ମଣଙ୍କର ମହାବୀରପଣ

ପ୍ରଶଂସିଲେ ପ୍ରସନ୍ନାତ୍ମା କୁଶିକନନ୍ଦନ ।

ଇତି ଶ୍ରୀ ବାଳରାମାୟଣେ ବାଳକାଣ୍ଡେ ‘ବିଶ୍ୱାମିତ୍ରଯଜ୍ଞ’

ନାମ ତୃତୀୟ ଅଧ୍ୟାୟ ।

ଏଥୁଅନ୍ତେ ବିଶ୍ୱାମିତ୍ର ବୋଲନ୍ତି ବଚନ,

‘‘ଶୁଣ ହେ ବିଚିତ୍ର କଥା ଶ୍ରୀରାମ-ଲକ୍ଷ୍ମଣ !

ମିଥିଳାର ଅଧିପତି ଜନକ ରାଜନ

ପୁଣ୍ୟଶୀଳ ମହାଜ୍ଞାନୀ ମହାତ୍ମା ସୁଜନ ।

ମହାତେଜା ରାଜା ସେହି ପୁଣି ମହାଋଷି,

ଭୁବନେ ବୋଲାନ୍ତି ତେଣୁ ଜନକ ରାଜର୍ଷି ।

ଆରମ୍ଭି ଅଛନ୍ତି ଯଜ୍ଞ ସେହି ନୃପବର,

ଦେଖିବା ସେ ଯଜ୍ଞ ଚାଲ ମିଥିଳା ନଗର ।

ସୀତା ନାମେ ତାହାଙ୍କର ଅଛନ୍ତି ନନ୍ଦିନୀ,

ରୂପେ ଗୁଣେ ନିରୁପମା ଭୁବନମୋହିନୀ ।

ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ କମଳ ଜିଣି ସୁନ୍ଦର ବଦନ,

ନୀଳ କଇଁ ଜିଣି ଆହା ସୁନ୍ଦର ନୟନ ।

ସୁବର୍ଣ୍ଣର ବର୍ଣ୍ଣ ଜିଣି କାନ୍ତି ଶ୍ରୀଅଙ୍ଗର,

ଏ ଭୁବନେ ସେ ରୂପର କାହିଁ ପଟାନ୍ତର ?

ସର୍ବଗୁଣେ ଗଣବତୀ ଜନକତନୟା,

ସରଳା ସୁଶୀଳ ସୀତା ମୁର୍ତ୍ତିମତୀ ଦୟା ।

ମିଥିଳାର ଅଧିପତି ଜନକ ରାଜନ

ସୀତାଙ୍କ ବିବାହ ଲାଗି କରିଛନ୍ତି ପଣ ।

‘ବିଶାଳ ଯେ ହରଧନୁ ଅଛି ମୋ ନବରେ,

ସେ ଧନୁ ଭାଙ୍ଗିବ ଯେହୁ ସେହି ବୀରବରେ ।

ଜାନକୀଙ୍କୁ ଆନନ୍ଦରେ କରିବି ଅର୍ପଣ’

ଏ ବାରତା ବ୍ୟାପିଗଲା ନିଖିଳ ଭୁବନ ।

ଆସିଲେ ଚୌଦିଗୁଁ କେତେ କେତେ ନରପାଳ,

କେହି ନ ପାରିଲ ଭାଙ୍ଗି ସେ ଧନୁ ବିଶାଳ ।

ଚାଲ ଚାଲ ମିଥିଳାକୁ ଆନନ୍ଦିତ ମନେ,

ହରଧନୁ ପୁଣି ସୀତା ଦେଖିବେ ନୟନେ ।

ଆଶିଷ କରୁଛି ଆହେ ଗୁଣଧାମ ରାମ,

ସେହି ମହାଧନୁ ଭାଙ୍ଗି ହୁଅ ପୂର୍ଣ୍ଣକାମ ।’’

ମୁନିଙ୍କ ବଚନ ଶୁଣି ଶ୍ରରାମ-ଲକ୍ଷ୍ମଣ

ତାଙ୍କ ସଙ୍ଗେ ମିଥିଳାକୁ ଚଳିଲେ ବହନ ।

ଲଙ୍ଘିଣ ବହୁତ ପଥ ସନ୍ଧ୍ୟାର ଆଗମେ

ବିଶ୍ରାମ କରିଲ ସର୍ବେ ଗୌତମ ଆଶ୍ରମେ ।

ଅହଲ୍ୟା ଗୌତମପତ୍ନୀ ଆହା ମହାପାପେ

ପାଷାଣ ପରାୟେ ପଡ଼ିଥିଲେ ପତିଶାପେ ।

ଦୟାର ସାଗର ରାମ ଅହଲ୍ୟା ଦୁର୍ଗତି

ଦେଖିଣ ହୋଇଲେ ହୃଦେ ବ୍ୟାକୁଳିତ ଅତି ।

ଶ୍ରୀରାମ ଚରଣେ ଆସି ପଡ଼ିଲା ସେ ନାରୀ ,

ପ୍ରବୋଧି କହିଲେ ରାମ ସର୍ବହିତକାରୀ ।

ଶ୍ରୀରାମଙ୍କ ଦୟା ଦେଖି ଅହଲ୍ୟା ହୃଦୟ

ସୁମରି ନିଜର ପାପ ସନ୍ତାପେ ଅଥୟ ।

ଅଶ୍ରୁଧାରା ନୟନରୁ ବହିଲା ସଘନେ ,

କେମନ୍ତେ ମୁଁ ଉଦ୍ଧରିବି, ବୋଲେ ମନେ ମନେ ।

ତାହାର ସନ୍ତାପ ଅନୁତାପ ଦରଶନେ

ବୋଇଲେ ଶ୍ରୀରାମ କୃପା-କୋମଳ ବଚନେ ।

‘ତବ ପାପ କ୍ଷମାକଲେ ପ୍ରଭୁ ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀ,

ଅଚିରେ ସେ ଦେବେ ଆଣି ତବ ପ୍ରାଣସ୍ୱାମୀ ।’’

ସତେ ସତେ ସେହି ବାଣୀ ହୋଇଲା ସଫଳ,

ମହାତ୍ମା ବଚନ କେଭେଁ ନୁହଇ ବିଫଳ ।

ପତ୍ନୀ ତେଜି ଗଉତମ ଥିଲେ ହିମାଚଳେ

ଅହଲ୍ୟା-ଉଦ୍ଧାର ବାର୍ତ୍ତା ଜାଣି ଯୋଗବଳେ ।

ନିଜର ଆଶ୍ରମେ ଆସି ମିଳିଲେ ବହନ;

ଅହଲ୍ୟା ନୟନଜଳେ ପତି ଶ୍ରୀଚରଣ ।

ପଖାଳି ଭକତିରେ ରହିଲେ ଅନାଇ,

ଭାଷିଲେ ଆଶିଷବାଣୀ ନିଜେ ପ୍ରାଣସାଇଁ ।

ଚାହୁଁ ଚାହୁଁ ଆଚମ୍ବିତେ ଦିବ୍ୟରୂପ ଧରି

ତନୁ ତେଜି ସ୍ୱର୍ଗେ ଗଲେ ଅହଲ୍ୟା ସୁନ୍ଦରୀ ।

ଅହଲ୍ୟା-ଉଦ୍ଧାର କଥା ମହାପୁଣ୍ୟମୟ

ଯେ ଶୁଣଇ ପାପୁଁ ଲଭଇ ଅଭୟ ।

ଇତିଶ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ବାଳରାମାୟଣେ ବାଳକାଣ୍ଡେ

‘ଅହଲ୍ୟା-ଉଦ୍ଧାର’ ନାମ ଚତୁର୍ଥ ଅଧ୍ୟାୟ ।

ଏଥୁଅନ୍ତେ ବିଶ୍ୱାମିତ୍ର ସଙ୍ଗେ ଦୁଇ ଭାଇ

ମିଥିଳା ନଗରେ ବେଗେ ପ୍ରବେଶିଲେ ଯାଇ ।

ବହୁତ ଆଦର କରି ମିଥିଳା ରାଜନ

ସେମାନଙ୍କୁ ଘେନିଗଲେ ନିଜର ଭବନ ।

ଶ୍ରୀରାମ-ଲକ୍ଷ୍ମଣେ ସର୍ବେ ପୁରବାସିଗଣ

ଅତି ଆନନ୍ଦିତ ହେଲେ କରି ଦରଶନ ।

ଯଜ୍ଞର ସଭାରେ ରାମ ସୀତା ପରସ୍ପରେ

ଶୁଭ କ୍ଷଣେ ଅଲକ୍ଷିତେ ଦେଖି ଆନନ୍ଦରେ,

ପରସ୍ପରେ ବରିଲେ ସେ ନିଜ ନିଜ ମନେ

ଆଶିଷିଲେ ଅନ୍ତ୍ରର୍ଯ୍ୟାମୀ ସେ ପୁଣ୍ୟ ବରଣେ ।

ସମାପ୍ତ ହୁଅନ୍ତେ ଯଜ୍ଞ ମହାମୁନିବର

ନିବେଦିଲେ ଜନକଙ୍କୁ ପାଇ ଅବସର-

‘‘ରଖିଛ ଯେ ହରଧନୁଚ ଏ ମିଥିଳାଧାମେ,

ଦେଖାଅ ଆଜି ହେ ତାହା ବୀରେନ୍ଦ୍ର ଶ୍ରୀରାମେ ।’’

ଜଣାଇଲେ ମୁନିବର ମିଥିଳା ନୃପତି,

‘‘କେମନ୍ତେ ଏ କାର୍ଯ୍ୟେ ମୁହିଁ ଦେବି ଅନୁମତି ?

ଯେଉଁ ଧନୁ ନ ପାରିଲେ ଟେକି ଧନୁର୍ଦ୍ଧର,

କେତେ କେତେ ମହାବାହୁ ମହାବୀରବର ।

କେମନ୍ତେ ଶ୍ରୀରାମଚନ୍ଦ୍ର ଏ ଅଳ୍ପ ବୟସେ

ଭାଙ୍ଗି ସେହି ହରଧନୁ ଅରଜିବେ ଯଶେ ।’

ବିଶ୍ୱାମିତ୍ର ବୋଲେ ‘‘ନୃପ,ଶୁଣ ମୋ ବଚନ,

ଦୈବବଳେ ବଳୀ ରାମ, ଆଣ ଶରାସନ ।’’

ମୁନିବାକ୍ୟ ମାନି ରାଜା ମହର୍ଷି ଜନକ

ଅଣାଇଲେ ହରଧନୁ ବିସ୍ମୟଜନକ ।

ରାଜସଭା ଭରି ବହୁ ନୃପଙ୍କୁ ବସାଇ

ଥୋଇଲେ ସେ ମହାଧନୁ ମିଥିଳାର ସାଇଁ ।

ମୁନିଙ୍କ ଇଙ୍ଗିତେ ସେହି ମହାଶରାସନ

ବାମକରେ ରାମଚନ୍ଦ୍ର କରିଲେ ଧାରଣ ।

ଅବହେଳେ ଯେ ଧନୁରେ ଚଢ଼ାଇଣ ଗୁଣ

ଟଙ୍କାରି ଟାଣନ୍ତେ ରାମ ବୀରେନ୍ଦ୍ର ନିପୁଣ,

ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଶବଦେ ଭାଙ୍ଗିଗଲା ମହାଧନୁ,

ସକଳ ସଂଶୟ ଦୂରହେଲା ସୀତା ମନୁ ।

ରାଜର୍ଷି ଜନକ ତହୁଁ ସାନନ୍ଦ ଅନ୍ତରେ

ଦେଲେ ଶ୍ରୀଚନ୍ଦନ ଟିକା ରାମ-ଲଲାଟରେ ।

ବିନୟ ଟିଟାଉ ଲେଖି ଅଯୋଧ୍ୟା ନଗରେ

ରାଜା ଦଶରଥପାଶେ ପେଷିଲେ ସତ୍ୱରେ ।

ଲିହିଲେ ଚିଟାଉ ‘‘ଧନ୍ୟ ଅଯୋଧ୍ୟା-ଈଶ୍ୱର,

ଧନ୍ୟ ଧନ୍ୟ ମହାବୀର ଶ୍ରୀରାମପିଅର ।

ହରଧନୁ ଭାଙ୍ଗି ରାମ ଅଦ୍ଭୁତ କୌଶଳେ

ହେଲେ ଅଦ୍ୱିତୀୟ ବୀର ଭୁବନମଣ୍ଡଳେ ।

ଅର୍ପିବି ଜାନକୀ ସୀତା ଶ୍ରୀରାମଙ୍କ କରେ,

କୃପାକରି ଅନୁମତି ଦିଅ ଏ କିଙ୍କରେ ।

କୃପାକରି ବିଜେକର ଏ ମିଥିଳାପୁରେ,

ଏ ମାଗୁଣି, ମହାରାଜ, ତବ ଶ୍ରୀଛାମୁରେ ।’’

ଏ ବିନୟପତ୍ର ପଢ଼ି ଅଯୋଧ୍ୟା-ଈଶ୍ୱର,

ମହାନନ୍ଦେ ଯାତ୍ରାକଲେ ମିଥିଳା ନଗର ।

ଭରତ ଶତ୍ରୁଘ୍ନ ଘେନି ସେନା ଚତୁରଙ୍ଗ,

ଆଗେ ଆଗେ ଯାତ୍ରାକଲେ ପିତାଙ୍କର ସଙ୍ଗେ ।

ସୂର୍ଯ୍ୟକୁଳ-ପୁରୋହିତ ମହର୍ଷି ବଶିଷ୍ଠ

ପୁଣ୍ୟ ତେଜୋମୟ ସର୍ବଗୁଣରେ ଗରିଷ୍ଠ,

ଦଶରଥ ମୁନିବର ସଙ୍ଗେ ଯାତ୍ରାକଲେ ମୁନିବର,

ଉଚ୍ଚାରି ଗମ୍ଭୀରେ ପୁଣ୍ୟ ମଙ୍ଗଳ ମନ୍ତର ।

ଇତି ଶ୍ରୀ ବାଳରାମାୟଣେ ବାଳକାଣ୍ଡେ ଧନୁଭଙ୍ଗ’

ନାମ ପଞ୍ଚମ ଅଧ୍ୟାୟ ।

ଉପନୀତ ହେଲେ ଦଶରଥ ମିଥିଳାରେ,

ତୋଷିଲେ ଜନକ ତାଙ୍କୁ ପୂଜା-ଉପଚାରେ ।

ବଶିଷ୍ଠଙ୍କୁ ଭକ୍ତିଭରେ ବନ୍ଦିଲେ ଜନକ,

ପରସ୍ପର ଦରଶନେ ଲଭିଲେ ପୁଲକ ।

ବିଶ୍ୱାମିତ୍ର ବଶିଷ୍ଠଙ୍କୁ କଲେ ଆଲିଙ୍ଗନ,

ଭୂବନବିଖ୍ୟାତ ଦୁହେଁ ମହାତପୋଧନ ।

ବଶିଷ୍ଠ କୌଶିକ ଦୁହେଁ ମିଳି ପରସ୍ପରେ

ବେନି କୁଳ ହିତକଥା ବିଚାରି ଅନ୍ତରେ ।

ବୋଇଲେ ଜନକେ, ‘‘ଶୁଣ ଆହେ ରାଜଋଷି,

କଥାଏ କହିବା ଆମ୍ଭେ ହେ ତତ୍ତ୍ୱଦରଶୀ ।

ଅଛନ୍ତି ଦୁହିତା ଚାରି ଗୃହରେ ତୁମ୍ଭର

ଦୁଇଟି ତୁମ୍ଭର, ଦୁଇ କୁଶଧ୍ୱଜଙ୍କର ।

ଦଶରଥଙ୍କର ମଧ୍ୟ ଚାରୋଟି କୁମାର,

ଚାରି କୁମାରୀଙ୍କି ଚାରି ପୁତ୍ରେ ଦାନ କର ।

ବିଧାତାର ଏ ନିର୍ବନ୍ଧ ଜାଣିଛ ଭୂପତି,

ବୀରେନ୍ଦ୍ର ଶ୍ରୀରାମ ହେବେ ସୀତାଙ୍କର ପତି ।

ତେସନ ବିଧାତା-ବିଧି, ଜାଣ ହେ ରାଜନ,

ଉର୍ମିଳାର ସ୍ୱାମୀ ହେବେ ସୁମିତ୍ରାନନ୍ଦନ ।

ତୁମ୍ଭର କନିଷ୍ଠ ଭ୍ରାତା କୁଶଧ୍ୱଜଙ୍କର

ଦୁହିତା ମାଣ୍ଡବୀ ହେବେ ପତ୍ନୀ ଭରତର ।

ଅନ୍ୟ କନ୍ୟା ଶ୍ରୁତକୀର୍ତ୍ତି ଦିଅ ଶତ୍ରୁଘନେ,

ଦୁଇ କୁଳ ଧନ୍ୟ ହେଉ ବିବାହ-ବନ୍ଧନେ ।’’

ଆନନ୍ଦେ ସ୍ୱୀକାର କଲେ ବିଦେହ-ଈଶ୍ୱର,

ତହୁଁ ମହୋତ୍ସବେ ମଗ୍ନ ମିଥିଳା ନଗର ।

ଚାରିଆଡ଼େ ସୁମଙ୍ଗଳ ଗୀତ ହୁଳହୁଳି

ନାନା ବାଦ୍ୟନାଦେ ପୁରୀ ପଡ଼ୁଛି ଉଛୁଳି ।

ଯଥାକାଳେ ଦଶରଥ ଘେନି ପୁତ୍ରଗଣେ

ଉପନୀତ ହେଲେ ଆସି ଜନକ-ଭବନେ ।

ଯଥାବିଧି ଶୁଭଲଗ୍ନେ ଜନକ ନୃପତି

କନ୍ୟାଦାନବ୍ରତେ ବ୍ରତୀ ହେଲେ ମହାମତି ।

ପଢ଼ିଲେ ବିବହା ମନ୍ତ୍ର ବଶିଷ୍ଠ ଗମ୍ଭୀରେ,

ରାଜର୍ଷି ଦୁହିତା ଦାନ କଲେ ସୁବିଧିରେ ।

ରାମେ ସମର୍ପିଲେ ସୀତା, ଉର୍ମିଳା ଲକ୍ଷ୍ମଣେ,

ମାଣ୍ଡବୀ ଭରତେ, ଶ୍ରୁତ-କୀର୍ତ୍ତି ଶତ୍ରୁଘନେ ।

ବହୁତ ଯୌତୁକ ଦାନ କଲେ କନ୍ୟାଗଣେ,

ସର୍ବଜନେ ତୋଷିଲେ ସେ ଅନ୍ନ-ବସ୍ତ୍ର-ଧନେ ।

ତହିଁ ଆରଦିନ ଦଶରଥ ନୃପବର

ସମ୍ବନ୍ଧିଙ୍କଠାରୁ ମାଗି ମେଲାଣି ସତ୍ୱର,

ଘେନି ପୁତ୍ର ପୁତ୍ରବଧୂ ପୁଣି ଅନୁଚରେ,

ବାହୁଡ଼ା ବିଜୟଯାତ୍ରା କଲେ ଆନନ୍ଦରେ ।

ଇତି ଶ୍ରୀ ବାଳରାମାୟଣେ ବାଳକାଣ୍ଡେ ‘ଶ୍ରୀରାମ ବିବାହ’

ନାମ ଷଷ୍ଠ ଅଧ୍ୟାୟ ।

ଏଥୁଅନ୍ତେ ମାର୍ଗମଧ୍ୟେ ଘଟିଲା ସଙ୍କଟ,

କାଳାନ୍ତକ ଯମ ପରି ଅତ୍ୟନ୍ତ ବିକଟ,

ବାଟ ଓଗାଳିଣ ଉଭା କ୍ଷତ୍ରିୟଙ୍କ ଅରି,

ପ୍ରଚଣ୍ଡ ପରଶୁରାମ ଧନୁଶର ଧରି ।

ସ୍କନ୍ଧରେ ପରଶୁ, ଶିରେ ମହାଜଟାଭାର,

କ୍ରୋଧାନଳେ ଜଳେ ଚକ୍ଷୁ ଭୀଷଣ ଆକାର ।

ଏକବିଂଶ ବାର କ୍ଷତ୍ର-ବଂଶନାଶକାରୀ,

ତେଣୁ କର୍ଣ୍ଣେ ଏକବିଂଶ ଅକ୍ଷମାଳାଧାରୀ ।

ମହାକ୍ରୋଧ ମହାଗର୍ବେ ସେ ପରଶୁରାମ

ରେରେକାର କରି ବୋଲେ, ‘‘ରେ କ୍ଷତ୍ରିୟ ରାମ,

ହରଧନୁ ଭାଙ୍ଗି ତୁହି ହୋଇଛୁ ଗର୍ବିତ,

ତୋ ଗର୍ବ ଭାଙ୍ଗିବାପାଇଁ ମୁହିଁ ଉପସ୍ଥିତ ।

ଜାଣିନାହୁଁ କି ରେ ମୂଢ଼, ଏକ-ବିଂଶ ବାର

ବିପୁଳ କ୍ଷତ୍ରିୟକୁଳ କଲି ମୁଁ ସଂସାର !

ଆଜି ମୋ ହାବୁଡ଼େ ଯେଣୁ ପଡ଼ିଛୁ ରେ ଭୀରୁ,

ତୋ ନାମ ଲିଭାଇଦେବି ଆଜି ପୃଥୀବୀରୁ ।

କ୍ଷତ୍ରିୟର ବୀର୍ଯ୍ୟ ବାରେ ଦେଖା ମୋ ଆଗରେ,

ଏ ମୋ ବିଷ୍ଣୁଧନୁ, ଗୁଣ ଚଢ଼ା ରେ ସତ୍ୱରେ ।’’

ଏହା କହି ବଢ଼ାଇଣ ଦେଲେ ଶରାସନ,

ଶ୍ରରାମ ନୀରବେ ତାହା କରିଲେ ଧାରଣ ।

ମୃଦୁମନ୍ଦ ହସି ମହାବୀର କ୍ଷଣକରେ

ଚଢ଼ାଇଣ ଗୁଣ ସେହି ବିଷ୍ଣୁକାର୍ମୁକରେ ।

ଶର ଯୋଖି ଟଙ୍କାରିଲେ ରାମ ରଘୁମଣି,

ଭାର୍ଗବର ଗର୍ବ ଖର୍ବ ହେଲା ସେହିକ୍ଷଣି ।

ନିସ୍ତେଜ ମଳିନ କ୍ଷଣେ ହେଲେ ପର୍ଶୁରାମ,

ତାହା ଦେଖି ରାମଚନ୍ଦ୍ର ସର୍ବଗୁଣଧାମ ।

ବିନୟେ ବୋଲନ୍ତି ନମି ଭାର୍ଗବ ଚରଣେ,

‘‘କ୍ଷମା କର ମୁନିବର, ଏ ମୋ ଆଚରଣେ ।’’

ଉତ୍ତରିଲେ ମୁନିବର, ‘‘କି ଦୋଷ ତୁମ୍ଭର ?

କ୍ଷତ୍ରଧର୍ମ ପାଳିଅଛ ଆହେ ବୀରବର !

ଏତେଦିନେ ଗର୍ବନାଶେ ଲଭିଲି ଚେତନା,

ଆଜିଠାରୁ କରିବି ମୁଁ ଶାନ୍ତିର ସାଧନା ।

ତୁମ୍ଭର ମଙ୍ଗଳ ହେଉ ଆହେ ବୀରବର,

ଧର୍ମଯୁଦ୍ଧେ ଜିଣି କ୍ଷିତି, ହୁଅ ହେ ଅମର ।’’

ଏହା କହି ଆଲିଙ୍ଗିଣ ରାମେ ସ୍ନେହଭରେ

ଚଳିଲେ ପରଶୁରାମ ମହେନ୍ଦ୍ର ଭୂଧରେ ।

ଜମଦଗ୍ନିସୁତ ଯହୁଁ କରିଲେ ଗମନ,

ବନ୍ଦିଲେ ଶ୍ରୀରାମ ବୀର ପିତାଙ୍କ ଚରଣ ।

ଶ୍ରୀରାମ ମସ୍ତକ ଚୁମ୍ବି ରାଜା ଦଶରଥ,

ସୈନ୍ୟସାମନ୍ତଙ୍କୁ ଆଜ୍ଞା କଲେ, ଚଳ ପଥ ।

ଏଥୁଅନ୍ତେ ଦଳବଳ ଘେନି ଆନନ୍ଦରେ

ପ୍ରବେଶିଲେ ମହାରାଜ ନିଜର ନଗରେ ।

ଇତି ଶ୍ରୀ ବାଳରାମାୟଣେ ବାଳକାଣ୍ଡେ

‘ପରଶୁରାମ-ପରାଜୟ’ ନାମ ସନ୍ତମ ଅଧ୍ୟାୟ

ମହାମହୋତ୍ସବ ଲାଗିଗଲା ଅଯୋଧ୍ୟାରେ,

ସୁଶୋଭିତ ହେଲା ପୁରୀ ବିବିଧ ପ୍ରକାରେ ।

ଅସଂଖ୍ୟ ପରଜାବୃନ୍ଦ ମାତି ସେ ଉତ୍ସବେ

ପୂରିଲେ ଅଯୋଧ୍ୟା-ଦାଣ୍ଡ ଜୟ ଜୟ ରବେ ।

କଲେ ସର୍ବ ନରନାରୀ ମଙ୍ଗଳାଚରଣ,

ସ୍ୱସ୍ତିମନ୍ତ୍ର ଉଚ୍ଚାରିଲେ ପୁରୋହିତଗଣ ।

ବନ୍ଦାପନା ହୁଳହୁଳି ଶୁଭ ଶଙ୍ଖଧ୍ୱନି

ମଙ୍ଗଳବାଦ୍ୟର ଘୋଷେ ପୂରିଲା ଅବନୀ ।

ବର ବଧୂ ଗୁରୁଜନେ ବନ୍ଦି ଭକ୍ତିଭରେ

ପ୍ରବେଶିଲେ ମହାନନ୍ଦେ ଶ୍ରୀରାଜନବରେ ।

କୌଶଲ୍ୟା ସୁମିତ୍ରା ଆଉ କୈକେୟୀ ସୁନ୍ଦରୀ

ରାଣୀଏ ଆନନ୍ଦେ ବର-ବଧୂ ନେଲେ ବରି ।

ଇତି ଶ୍ରୀ ବାଳରାମାୟଣେ ବାଳକାଣ୍ଡେ

‘ନବ ବରବଧୂ-ସଂବାଦ’ ନାମ ଅଷ୍ଟମ ଅଧ୍ୟାୟ ।

ଏଥୁଅନ୍ତେ ପୃଥାଜିତ ଭରତଙ୍କ ମାମୁ

ଜଣାଇଲେ ଦଶରଥ ରାଜାଙ୍କର ଛାମୁ ;

‘‘ଆସିଛି ମୁଁ ଭରତଙ୍କୁ ସଙ୍ଗେ ନେବାପାଇଁ,

ମେଲାଣି ଦିଅ ହେ ଏବେ ଅଯୋଧ୍ୟାର ସାଇଁ ।’’

ଭରତ-ଶତ୍ରୁଘ୍ନେ ରାଇ ବୃଦ୍ଧ ନରପତି

ମାମୁଘର ଯିବାପାଇଁ ଦେଲେ ଅନୁମତି ।

ଭରତ ଶତ୍ରୁଘ୍ନ ବନ୍ଦି ସର୍ବଗୁରୁଜନେ

ଚଳିଲେ ମାମୁଙ୍କ ସଙ୍ଗେ ଆନନ୍ଦିତ ମନେ ।

ଭରତ ମାତୁଳ ଗୃହେ କରନ୍ତେ ଗମନ

ପିତୃସେବାରତ ହେଲେ ଶ୍ରୀରାମ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ।

ପିତାଙ୍କ ଆଦେଶମତେ ରାଜକାର୍ଯ୍ୟମାନ

ଆଲୋଚନା କଲେ ରାମ ସର୍ବଗୁଣବାନ ।

ବଳବୀର୍ଯ୍ୟେ ଇନ୍ଦ୍ରସମ ଜ୍ଞାନେ ବୃହସ୍ପତି

ସାଧିଲେ ପ୍ରଜାଙ୍କ ହିତ ଶ୍ରୀରାମ ସୁମତି ।

ତାହାଙ୍କର ପୁଣ୍ୟ ଯଶ ବ୍ୟାପିଲା ଭୁବନ

ଜୟ ଜୟ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ବୋଲେ ସର୍ବଜନ ।

ଇତି ଶ୍ରୀ ବାଳାରାମାୟଣେ ବାଳକାଣ୍ଡେ

‘ଭରତ ମାତୁଳାଳୟ-ଗମନ’ ନାମ ନବମ ଅଧ୍ୟାୟ ।

ଇତି ବାଳକାଣ୍ଡ ସମାପ୍ତ ।

ଏଥୁଅନ୍ତେ ମନେ ମନେ ଦିନେ ନରପତି

ବିଚାରିଲେ, ହେଲିଣି ତ ମୁହିଁ ବୃଦ୍ଧ ଅତି ।

ଜ୍ୟେଷ୍ଠପୁତ୍ର ମୋର ରାମ ସର୍ବଗୁଣଧାମ,

ରାଜ୍ୟଭାର ଦେଇ ତାକୁ ଲଭିବି ବିଶ୍ରାମ ।

ହୃଦୟେ ମନାସି ଏହି ଶୁଭ ମନୋରଥ

ଡକାଇଲେ ମହାସଭା ରାଜା ଦଶରଥ ।

ଚାର ପେଶି ଚଉଦିଗେ ନୃପତିନିକରେ

ଅଣାଇଲେ ଦଶରଥ ଅଯୋଧ୍ୟା ନଗରେ ।

ଦିଆଇଲେ ଘୋଷଣା ସେ ସୂର୍ବ ପ୍ରଜାଗଣେ,

ଆନନ୍ଦେ ମିଳିଲେ ସର୍ବେ ରାଜା-ନିମନ୍ତ୍ରଣେ ।

ଯଥାବିଧି ସମସ୍ତଙ୍କୁ କରି ସମାଦର

ବସାଇଲେ ମହାସଭା ବୃଦ୍ଧ ନୃପବର ।

ରତ୍ନସିଂହାସନେ ବସି ସେ ମହାସଭାରେ

ଭାଷିଲେ ‘‘ମୁଁ ବୃଦ୍ଧ ଅତି, ଏହି ରାଜ୍ୟଭାରେ ।

ସମର୍ପିବି ଜ୍ୟେଷ୍ଠପୁତ୍ର ଶ୍ରରାମଙ୍କ କରେ ;

ଅନୁମତି ଦିଅ ସର୍ବେ ଏ ସଭା ମଧ୍ୟରେ ।

ରାଜାଙ୍କର ବାଣୀ ଶୁଣି ସର୍ବେ ଆନନ୍ଦରେ

କରଯୋଡ଼ି ଜଣଇଲେ ମହାଭକ୍ତିଭରେ-

‘‘ଜୟ ଜୟ ମହାରାଜ ରଘୁକୁଳପତି,

ଧନ୍ୟ ଧନ୍ୟ ନରାନାଥ ତୁମ୍ଭର ଯୁକତି ।

ଭୋ ଦେବ, କରୁଣାମୟ ପ୍ରଜାହିତେ ରତ

ବିଚାରିଛି ଯାହା, ତାହା ସର୍ବ-ସନମତ ।

ସର୍ବଗୁଣଧାମ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ମହାମତି

ସର୍ବଗୁଣେ ନିରେୁପମ ପ୍ରଭୁ ସୀତାପତି ।

ବୀରଶିରୋମଣି ରାମ ଦୟାର ସାଗର

ଏ ସଂସାରେ କାହିଁ ପ୍ରଭୁ ତାଙ୍କ ପଟାନ୍ତର ।

କୌଶଲ୍ୟାନନ୍ଦନ ବିଶ୍ୱ-ଆନନ୍ଦ-ବର୍ଦ୍ଧନ

ସର୍ବହୃଦ ଅଭିରାମ ରାମ ଯଶୋଧନ ।

ପାଳିବେ ପରଜା ଘେନି ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଭାର,

ଏଥୁ ବଳି କାହିଁ ଆଉ ସୁଖ ସମାଚାର ।

ଭୋ ଦେବ, ଦିଅନ୍ତୁ ରାମେ ରାଜସିଂହାସନ,

ଭୁଞ୍ଜନ୍ତୁ ବିଶ୍ରାମ ସୁଖ ଏବେ ହେ ରାଜନ ।’’

ସଭାଜନଙ୍କର କଥା ଶୁଣି ମହୀପତି

ରାଜା ଦଶରଥ ହେଲେ ଆନନ୍ଦତିତ ଅତି ।

ସେହିକ୍ଷଣି ସଭାସ୍ଥଳେ କରିଣ ମନ୍ତ୍ରଣା

‘କାଲି ରାମ ରାଜା ହେବେ’ ଦେଲେ ସେ ଘୋଷଣା ।

ଏ ସନ୍ଦେଶ ସର୍ବଦେଶ ବ୍ୟାପିଗଲା କ୍ଷଣେ,

ଆନନ୍ଦେ ମାତିଲେ ସର୍ବେ ପୁରବାସୀ ଜନେ ।

ସର୍ବତ୍ର ଉତ୍ସବ କଥା ସର୍ବଜନ ମୁଖେ,

ରାମଗୁଣ ଗାଉଛନ୍ତି ସର୍ବେ ମହାସୁଖେ ।

ନଗ୍ରଯାକ ଲାଗିଗଲା ଉତ୍ସବ ମଣ୍ଡଣି,

ଚୌଦିଗେ ଶୁଭିଲା ମହା ଶୁଭବାଦ୍ୟଧ୍ୱନି ।

ଦ୍ୱାରେ ଦ୍ୱାରେ ବିରାଜିଲା ମଙ୍ଗଳକଳସ,

ଉଡ଼ିଲା ପତାକାମଳା ବଢ଼ାଇ ହରଷ ।

ରାଜନବରର ଶୋଭା କେ ପାରିବ କହି,

ବୈଜୟନ୍ତୀଧାମ ସମ ଅଯୋଧ୍ୟା ଶୋଭଇ ।

ଏଥୁ ଅନ୍ତେ ନରରାଣ ସୁମନ୍ତକୁ ରାଇ

ବୋଇଲେ ‘‘ଶ୍ରରାମେ ବେଗେ ଆଣ ତୁମ୍ଭେ ଯାଇ ।’’

ସୁମନ୍ତ ସଙ୍ଗତେ ରାମ ଆସିଣ ବହନ

ବନ୍ଦିଲେ ଭକତିଭରେ ପିତାଙ୍କ ଚରଣ ।

ଆଲିଙ୍ଗି ଆଦରେ ରାମେ ନିକଟେ ବସାଇ

କହନ୍ତି ବଚନ ଦଶରଥ ନରସାଇଁ-

‘‘ପ୍ରାଣର ନନ୍ଦନ ରାମ ମୋ ହୃଦଚନ୍ଦନ,

ତବ ଗୁଣେ ପରିତୁଷ୍ଟ ନିଖିଳ ଭୁବନ ।

ଅଭିଳାଷ ମୋର ଏହି ବୃଦ୍ଧ ବୟସରେ

ନିବେଶିବି ଏବେ ରାଜଲକ୍ଷ୍ମୀ ତୁମ୍ଭ କରେ ।

ଯୌବରାଜ୍ୟେ କାଲି ହେବ ଅଭିଷେକ ତବ,

ଅଭିଷେକବ୍ରତେ ଦୀକ୍ଷା ଘେନ ହେ ରାଘବ !

ସୀତା ସଙ୍ଗେ ଘେନ ଦୀକ୍ଷା ପବିତ୍ର ମାନସେ,

ରଘୁକୁଳ ଧନ୍ୟ ହେଉ ତବ ପୁଣ୍ୟ ଯଶେ ।

ଆଶିଷ କରଇ ମୁହିଁ, ଧର୍ମେ ରକ୍ଷାକରି

ଧର୍ମର ଆଶ୍ରୟେ ରହ ଦିବସ ଶର୍ବରୀ ।’’

ପିତାଙ୍କ ଚରଣୁ ରାମ ଘେନିଣ ମେଲାଣି

ଜନନୀ ଚରଣ ବନ୍ଦି ବୋଇଲେ ସେ ବାଣୀ ।

‘‘ଆଜ୍ଞା କରିଛନ୍ତି ପିତା କାଲି ପ୍ରଭାତରେ

କରାଇବେ ଅଭିଷେକ ମୋତେ ରାଜତ୍ୱରେ ।

ଜାନକୀ ସଙ୍ଗତେ ଆଜି ବ୍ରତ-ଉପବାସେ

ଦୀକ୍ଷା ଘେନିବାକୁ ହେବ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ପାଶେ ।’’

ଶ୍ରୀରାମଜନନୀ ଶୁଣି ଏ ଶୁଭ ବଚନେ

ମହାନନ୍ଦେ ଆଶିଷିଲେ ପ୍ରାଣାର ନନ୍ଦନେ ।

ଏଥୁଅନ୍ତେ ରାମ ସୀତା ପୁଣ୍ୟ ଅଧିବାସେ

ଘେନିଲେ ପବିତ୍ର ଦୀକ୍ଷା ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ପାଶେ ।

ଗୁରୁଦେବ ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ପୁଣ୍ୟ ଉପଦେଶେ

ରାତ୍ରି ଜାଗରଣ କରି ପୂଜିଲେ ମହେଶେ ।

ପୁଣ୍ୟ ଉଷାକାଳେ ସାରି ମାଙ୍ଗଳିକ ସ୍ନାନ

ପବିତ୍ର ଗାୟତ୍ରୀ ଜପି କଲେ ବ୍ରହ୍ମଧ୍ୟାନ ।